Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kripto varlık piyasası, hem ekonomik değeri hem de teknik derinliği olan bir konu olduğundan, yasada Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) da kilit rol üstleniyor.

TÜBİTAK, 2017 yılında kurduğu Blokzincir Araştırma Laboratuvarı ile bu alanda akademik ve teknik birçok başarılı çalışmaya imza atmış, ekosistemi yakından tanıyan bir kurum olarak yasa kapsamında önemli görevler üstleniyor. Yasa içerisinde TÜBİTAK’a beş ayrı yerde atıf yapılırken, kurumun görevleri genel olarak teknik danışmanlık statüsünde olacak ve her türlü onay ve karar görevi Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) verilecek.

TÜBİTAK’ın Görevleri

Yasa genelinde TÜBİTAK; teknik kriter belirleme, teknik rapor hazırlama, görüş iletme ve denetimlere katılma gibi görevler üstlenecek. Bu görevlerin tamamı SPK’nın talebi doğrultusunda gerçekleştirilecek ve teknik danışmanlık çerçevesinde olacak.

Lisans için Teknik Kriterleri TÜBİTAK Belirleyecek

Yasa kapsamında lisans başvurusunda bulunacak Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının (KVHS) sahip olması gereken teknik kriterleri TÜBİTAK belirleyecek. Bilgi sistemleri ve teknolojik altyapı kapsamında belirlenecek bu teknik kriterlere uyan borsalar ve saklama kuruluşları lisans alabilecek.

Yenilikçi Teknolojilere Destek

Yasa kapsamında blokzinciri teknolojisi özel olarak desteklenmekte ve bu alandaki çalışmalar teşvik edilmektedir. Yeni nesil bir blokzinciri geliştiren teknoloji firmalarının ürettiği kripto varlıkların satış veya dağıtımı konusunda SPK’dan izin almasının önü açılmaktadır. TÜBİTAK, bu tür durumlarda projenin özgün blokzinciri altyapısında olup olmadığı konusunda teknik rapor hazırlama görevi üstlenecek.

TÜBİTAK’tan Görüş Alınacak

Platformlar, hangi kripto varlıkların listeleneceği ya da listeden çıkarılacağı konusunda kendileri hareket edecek olup, bu konuda merkezi bir otorite tarafından iyi-kötü şeklinde ayrım yapılmayacak. Zira böyle bir ayrım, kripto varlık ekosisteminin temel felsefesiyle bağdaşmamaktadır. Bunun yerine; platformlardan bir esas ve ilke belirlenmesi istenecek. TÜBİTAK, söz konusu esaslar belirlenirken uyulması gereken asgari teknik kriterler konusunda görüş verebilecek.

Bağımsız Denetim Yapılacak

Lisans alan KVHS’lerin denetimi bağımsız denetim firmaları tarafından yapılacak. Denetim esnasında bilgi sistemleriyle alakalı usul ve esaslar konusunda TÜBİTAK görüş iletebilecek ve SPK’nın talep etmesi durumunda denetimlere katılabilecek.

Blokzinciri Teknolojisi için Finansal Kaynak

Yasa kapsamında platformlar, faiz hariç gelirlerinin %1’ini SPK’ya, %1’ini ise TÜBİTAK’a aktaracak. Söz konusu finansal kaynak, Türkiye’de blokzinciri teknolojisinin yaygınlaşması ve bu alanda projelerin finanse edilmesinde kullanılacak.

Yeni yasa, kripto varlık piyasasının düzenlenmesi ve güvenliğinin sağlanması açısından önemli adımlar içerirken, TÜBİTAK’ın teknik bilgi ve birikiminden yararlanılarak ekosistemin gelişmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.